Yaşlı Bireylerde Egzersiz ve Düşme: Türkiye'de 2000-2025 Yılları Arasında Yazılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi


Özet Görüntüleme: 79 / PDF İndirme: 36

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15762751

Anahtar Kelimeler:

Düşme, Egzersiz, Yaşlı, Ulusal Tez Merkezi

Özet

Bu araştırma, Türkiye'de 2000-2025 yılları arasında yazılmış ve yaşlı bireylerde egzersiz ile düşme konularını ele alan lisansüstü tezlerin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmanın temel amacı, söz konusu dönemde hazırlanan lisansüstü tezlerin analiz edilmesi, yorumlanması ve yeni öneriler geliştirilmesidir. Bu araştırma, literatür taraması yöntemiyle tanımlayıcı sistematik derleme olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemi, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'ne kayıtlı olan tezlerden seçilmiştir. Elde edilen veriler sonucunda, tezlerin sayıları, konu başlıkları, yıllara göre dağılımı, veri toplama yöntemleri, kullanılan araçlar, örneklem grupları ve çalışılan temalar gibi unsurlar belirlenmiştir. Araştırmada, doküman inceleme yönteminden yararlanılmış ve tezlerin analizi için Makale Sınıflama Formu kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, 2000-2025 yılları arasında yazılan toplamda 5 yüksek lisans, 11 doktora tezi ve 1 tıpta uzmanlık yer almakta olup 1 doktora tezi kullanımı yazar tarafından kısıtlanmıştır. Bunların büyük kısmının (%63) doktora seviyesine ait olduğu, hemşirelik ile fizyoterapi ve rehabilitasyon alanında yer aldığı gözlemlenmiştir. Veri toplama yöntemleri açısından ise, çalışmaların çoğunluğunda (%71) ön test son test ve randomize kontrollü yöntemlerin kullanıldığı görülmüştür. Yaşlı bireylerde egzersiz ile düşme ilgili yapılan, ayrıntılı analizlere sahip yüksek lisans tezlerinin sayısının artması ve karma yöntemlerin daha fazla kullanılması gerektiği, bu şekilde alan literatürüne daha anlamlı katkılar sağlanabileceği sonucuna varılabilir.

Referanslar

Aksay, E. (2021). Rehabilitasyon Sporunun Yaşlı Yetişkinlerin Performans Düzeylerine Etkilerinin Senior Fitness Test ile Belirlenmesi. Gazi Journal of Physical Education and Sport Sciences, 26(2), 247-264.

Bayram, K. S. (2020). Yaşlı Bireylerde Pilates Egzersizlerinin Beden Kompozisyonu, Düşme Ve Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.

Çakır, A. D. (2022). Düşme Riski Saptanan Yaşlılarda Ekstremite Güçlendirme, Denge Egzersizleri Eğitiminin Ve İzleminin Etkinliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul

Demirli, A., Yıldırım, S., Akyüz, Ö., Özkara, A. B. (2024). Yaşlılarda Egzersiz ve Sağlık: Etkili Yaklaşımlar ve Sonuçlar. Spor Ve Bilim Dergisi, 2(2), 89-104.

Donatoni da Silva, L., Shiel, A., & McIntosh, C. (2022). Effects of Pilates on the risk of falls, gait, balance, and functional mobility in healthy older adults: A randomised controlled trial. Journal of Bodywork and Movement Therapies, 30, 30-41. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2022.02.020

Ekşi Uymaz, P. ve Nahcivan, N. (2013). Yaşlılar İçin Düşme Davranışları Ölçeği'nin kalıcı ve Güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(1), 22-32.

Genç, F. Z. (2022). Yaşlılarda Otago Egzersizlerinin Düşme Korkusuna, Dengeye, Güçlendirmeye Ve Fonksiyonel Hareketliliğe Etkisi: Randomize Kontrollü Deneysel Çalışma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Gülhan Güner, S. ve Ural, N. (2017). Yaşlılarda Düşme: Renklendirilmiş Tez Çalışmaları Kapsamında Durum Saptama. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(3), 9-15.

Huang, C. Y., Mayer, P. K., Wu, M. Y., Liu, D. H., Wu, P. C., & Yen, H. R. (2022). The effect of Tai Chi in elderly individuals with sarcopenia and frailty: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Ageing Research Reviews, 82, 101747. https://doi.org/10.1016/j.arr.2022.101747

Kaymak, B., Can, F. E., Gök, A., Toluk, Ö. (2019). Yaşlilarda Spor Yapma Alişkanliklarinin Değerlendirilmesi. Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi B - Teorik Bilimler, 7(2), 204-210. https://doi.org/10.20290/estubtdb.532806

Özmen, T., & Contarlı, N. (2023). Yaşlılarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz. Unika Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 452-459.

Sarıkaya, M., Polat, M., Seydel, G. Ş., Eryılmaz, S. G. K. (2018). Yaşli Bireylerde Fiziksel Aktivite Düzeyinin Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 81-89.

Soygüden, A., & Cerit, E. (2015). Yaşlilar İçin Egzersiz Uygulamalarinin Önemi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 197-224. https://doi.org/10.17218/husbed.58321

Soyuer, F., & Soyuer, A. (2008). Yaşlılık ve Fiziksel Aktivite. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 15(3), 219-224.

Şimşek, K. (2023). Düşme Hikayesi Olan Yaşli Bireylerde Telerehabilitasyon Yöntemiyle Uygulanan Otago Egzersiz Programinin Etkinliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı, İstanbul.

Şen, G., & Erol, S. (2018). Huzurevinde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Düşme Korkusunu Azaltmada Güvenli Hareket ve Yürüme Programının Etkisi. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 387-396. https://doi.org/10.17681/hsp.380635

TNSA. (2018). Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması 2018. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf

Ünsal, H. Ş. (2020). Sarkopenisi Olan Yaşlı Bireylerde Ayakta Pilates Egzersiz Eğitiminin Kas Kuvveti, Fiziksel Performans, Denge Ve Düşme Riski Üzerine Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlik Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Ünver, G. ve Yol, Y. (2023). Yaşlılarda Kalistenik Egzersizler. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 257-266.

Yapan Göral, N. (2020). Yaşlılık Döneminde Düzenli Egzersizin Düşme Riski, Fonksiyonel Kapasite Ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlik Bilimleri Enstitüsü, Aydın.

Yürekli, G., Savaş, B. ve Çelik Kayapınar, F. (2023). Yaşlıların Yurt İçi Aktivitelerinin İncelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(2), 803-812. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1353304

Sözbilir, M., Kutu, H. & Yaşar M. D. (2012). Science education research in Turkey. A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillion & D. Jorde (Eds). The world of Science Education. Handbook of Research in Europe, 1-35.

World Health Organization. (2021). Ageing. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health Erişim Tarihi: 01.03.2025

İndir

Yayınlanmış

2025-06-30

Nasıl Atıf Yapılır

ŞAHİN, Y., & ERZEYBEK, M. S. (2025). Yaşlı Bireylerde Egzersiz ve Düşme: Türkiye’de 2000-2025 Yılları Arasında Yazılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Uluslararası Holistik Sağlık, Spor Ve Rekreasyon Dergisi, 4(1), 87–104. https://doi.org/10.5281/zenodo.15762751