Elit oryantiring sporcularının fiziksel ve zihinsel test parametrelerinin sezon sonu yarışma sonuçları ile karşılaştırılması
Özet Görüntüleme: 0
/ 
PDF İndirme: 0
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17394942Anahtar Kelimeler:
Oryantiring, Aerobik dayanıklılık, 3000m koşu, DeneyimÖzet
Oryantiring; sporcuların zorlu arazilerde belirlenen kontrol noktalarını harita ve pusula yardımıyla bulmaya çalıştığı yoğun fiziksel ve zihinsel performans gerektiren bir doğa sporudur. Bu çalışmada oryantiring sporcularında çeşitli testler kullanılarak ölçülen fiziksel ve zihinsel parametrelerin sezon sonu yarışma sonuçları ile karşılaştırılması ve performansa etki eden parametrelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya Türkiye Oryantiring Federasyonu ligi elit kategoride yarışan 21 erkek sporcu katılmıştır. Katılımcılar; spor branşındaki deneyim durumlarına göre az deneyimli ( 2-5 yıl) ve deneyimli (5 yıl ve üzeri) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Katılımcılara fiziksel performans parametrelerini ölçmek amacıyla; otur-eriş esneklik testi, 20 m sprint testi, illinois çeviklik testi, aktif sıçrama testi, squat sıçrama testi, McGill core dayanıklılık testi, izokinetik kas kuvveti ölçümü, koşu tabanlı anaerobik sprint testi (RAST) ve 3000 m koşu testi, zihinsel performans parametrelerini ölçmek amacıyla; d2 dikkat testi, uzamsal görselleştirme testi ve zihinsel döndürme testi uygulanmıştır. Bulgular: Yapılan analiz sonucunda aktif sıçrama, squat sıçrama, RAST yorgunluk indeksi ve 3000m koşu testi sonuçları ile sezon sonu yarışma puanları arasında istatistiksel olarak negatif yönlü, deneyim yılı değişkeni ile sezon sonu yarışma puanları arasından istatistiksel olarak pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. Regresyon analizi sonucunda deneyim ve aerobik dayanıklılığın performansa etki eden iki önemli bileşen olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç: Bulgular, sezon sonu performans üzerinde en belirleyici iki değişkenin aerobik dayanıklılık (3000 m testi) ve sporcu deneyimi olduğunu göstermiştir. Bu durum, fiziksel kapasitenin yanı sıra spora özgü birikimin de performans açısından kritik bir unsur olduğunu ortaya koymaktadır.
Referanslar
Aandstad, A. (2021). Estimation of maximal oxygen uptake from the 3000 m running in adult men and women. Journal of Sports Sciences, 39:15, 1746-1753.
Atakurt, E., Şahan, A. ve Erman, K.A., (2017). Oryantiring eğitiminin dikkat ve bellek üzerine etkisinin incelenmesi. Spormetre, 15 (4), 127-134.
Atakurt, E., (2018). Oryanti̇ri̇ng sporcularının bi̇li̇şsel beceri̇leri̇ni̇n sürat ve hafiza oryanti̇ri̇ng parkur performansı üzeri̇ne etki̇si̇. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Batista, M. M., Paludo, A. C., Gula, J. N., Pauli, P. H. and Tartaruga, M. P. (2020). Physiological and cognitive demands of orienteering: a systematic review. Sport Sciences for Health, 16(4), 591–600.
Bird, S., Bailey, R. and Lewis J. (1993). Heart rates during competitive orienteering. BrJ Sp Med, 27(1), 53-57.
Bird, S., Balmer, J., Olds, T. and Davison, R. C. R. (2001). Differences between the sexes and age-related changes in orienteering speed. Journal of Sports Sciences, 19(4), 243–252.
Creagh, U. and Reilly, T. (1997). Physiological and biomechanical aspects of orienteering. Sports Medicine, 24(6), 409-418.
Çelgin, G.S. (2021). Bireysel spor branşları ile takım spor branşlarının uzamsal görselleştirilmelerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Çinar-Medeni, Ö., Çolakoglu F.F., Yüce, K., İpekoğlu, G. and Baltacı, G. (2016). The relation between knee muscle strength and performance tests in orienteer- ing athletes. J Sports Med Phys Fitness, 56(111261), 1261-1268.
Çolakoğlu, T., Er, F., İpekoğlu, G., Karacan, S., Çolakoğlu, F.F. and Zorba, E., (2014). Evaluation of physical, physiological and some performance parameters of the Turkish elite orienteers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 152, 403-408.
Degens, H., Stasiulis, A., Skurvydas, A., Statkeviciene, B. and Venckunas, T. (2019). Physiological comparison between non‑athletes, endurance, power and team athletes. European Journal of Applied Physiology, 119, 1377–1386.
Dursun, Ö. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının uzamsal yetenekleri, geometriye yönelik öz-yeterlik algıları ve uzamsal kaygıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eccles, D. W., Walsh, S. E. and Ingledew, D. K. (2002). A grounded theory of expert cognition in orienteering. Journal of Sport and Exercise Psychology, 24(1), 68-88.
Gasser, B., (2018). Analysis of speed strategies during World Orienteering Championships. Journal of Human Sport and Exercise, 13(2), 254-266.
Hébert-Losier, K., Jensen, K., Mourot, L. and Holmberg, H. C. (2014). The influence of surface on the running velocities of elite and amateur orienteer athletes. Scandinavian journal of medicine and science in sports, 24(6), 448-455.
Krutsch, W., Weishaupt, P., Zeman, F., Loibl M., Neumann, C., Nerlich, M. and Angele, P. (2015). Sport-specific trunk muscle profiles in soccer players of different skill levels. Arthroscopy And Sports Medıcıne, 135, 659-665.
Lappan, G. (1981). Middle grades mathematics project. Spatial visualization test. Michigan State University, USA.
Lexel, J. and Downham, D. (1991). What is the effect of ageing on type 2 muscle fibres? Journal of neurological sciences, 250-251.
Liu, Y. (2019). Visual search characteristics of precise map reading by orienteers. PeerJ, 7(3).
Loturco, I., Gıl, S., Laurıno, C.F.S., Roschel, H., Kobal, R., Abad, C.C.C. and Nakamura F.Y. (2015). Differences in muscle mechanical proporties between elite power and endurance athletes: a comparative study. Journal of Strength and Conditioning Research, 29(6), 1723–1728.
Lowry, R. and Sidney, K. (1985). Orienteering skills and strategies. Ontario: Orienteering Ontario
Lowry, R. and Sidney, K. (1987). Orienteering training and performance. Ontario: Orienteering Ontario.
McNeill, C., Cory-Wright, J. and Renfrew, T. (1998). Teaching orienteering. (2. Edition) United Kingdom: Human Kinetics.
McNeill, C. (2010). Orienteering: skills, techniques, training. Wiltshire: Crowood Press.
Nick, D. and Whyte, G. (1997). Anaerobic performance testing. Researchgate.
Örsçelik, A., Apaydın, A. and Yıldız, Y. (2017). Can we predict success of orienteering athletes?. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Science, 9(3), 124-132.
Pesce, C., Cereatti, L. and Casella, R. (2007). Preservation of visual attention in older expert orienteers at rest and under physical effort. Journal of Sport & Exercise Psychology, 29, 78-99.
Peters, M., Laeng, B., Latham, K., Jackson, M., Zaıyouna, Y. and Rıchardson, C. (1995). A redrawn Vandenberg and Kuse mental rotations test: Different versions and factors that affect performance. Brain and Cognition, 28, 39–58.
Schmidt, M., Egger, F., Kieliger, M., Rubeli, B. and Schüler, J. (2016). Gymnasts and orienteers display better mental rotation performance than non-athletes. Journal of Individual Differences, 37(1), 1-7.
Şengör, Ç. (2018). 1 - 13 yaş grubu öğrencilerinde oryantiring eğitiminin uzamsal görselleştirme ve uzamsal kaygıya etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Weigelt, M. and Memmert D. (2020). The mental rotation ability of expert basketball players: ıdentifying on-court plays. Research Quarterly for Exercise and Sport, 1-9.
Yıldız, B. (2009). Üç-boyutlu sanal ortam ve somut materyal kullanımının uzamsal görselleşti̇rme ve zi̇hi̇nsel döndürme beceri̇leri̇ne etki̇leri̇. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Holistik Sağlık, Spor ve Rekreasyon Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
